Κάποια πράγματα στη ζωή απλώς δεν μπορούν να αγοραστούν. Η εκπαίδευση, το σπουδαιότερο ίσως δημιούργημα του ανθρώπου, είναι απαραίτητη συνθήκη για την συνοχή και την πρόοδο μιας κοινωνίας. Ως εκ τούτου – και για να διασφαλιστεί ότι θα καταπολεμούνται όλων των ειδών οι ανισότητες – η Παιδεία πρέπει να μένει, ως δημόσιο αγαθό, υπό τον έλεγχο της Πολιτείας.
Στο πρόσφατο συνέδριο του ΣΙΕΙΕ (αλλά και στην αρθρογραφία που φιλοξενείται στην ιστοσελίδα του) δίνεται έμφαση στην επιχειρηματική πλευρά της εκπαίδευσης και εντέχνως διαστρεβλώνεται η πραγματικότητα. Οι μαζικές, ανεξέλεγκτες και αναιτιολόγητες απολύσεις βαφτίζονται «αξιολόγηση», η απόσπαση χρημάτων από την δημόσια εκπαίδευση για να επωφεληθούν ορισμένοι ιδιώτες βαφτίζεται «ανταγωνιστικότητα» και η εισαγωγή της διαφθοράς (όπως αποδείχθηκε από την εφαρμογή του θεσμού σε πολλές χώρες) μέσω των vouchers βαφτίζεται «ορθολογική κατανομή πόρων» .
Όμως η μεγαλύτερη διαστρέβλωση που οι επιχειρηματίες της εκπαίδευσης επιχειρούν να κάνουν έγκειται στην ερμηνεία των ευρημάτων της έκθεσης του ΟΟΣΑ για την εκπαίδευση. Η διαστρέβλωση εμφανίζεται σε δύο σημαντικά σημεία:
Οι ιδιοκτήτες ιδιωτικών σχολείων ισχυρίζονται ότι σε γενικές γραμμές, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, οι μαθητές των ιδιωτικών σχολείων έχουν καλύτερα αποτελέσματα από τους μαθητές των δημόσιων. Αποκρύπτουν όμως έντεχνα αυτό που η ίδια η έκθεση αναφέρει, ότι οι κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες (π.χ. υψηλότερο μορφωτικό-βιοτικό επίπεδο των γονέων), παίζουν καθοριστικό ρόλο στα αποτελέσματα.
Ακόμη πιο έντονη είναι η διαστρέβλωση σχετικά με την εμπλοκή της ιδιωτικής πρωτοβουλίας στο χώρο της εκπαίδευσης. Οι του ΣΙΕΙΕ ισχυρίζονται ότι η δημόσια εκπαίδευση σταδιακά πρέπει να περάσει υπό ιδιωτικό έλεγχο. Ωστόσο, η πραγματικότητα τόσο της έκθεσης του ΟΟΣΑ όσο και πρόσφατων εξελίξεων στο διεθνή χώρο, τους διαψεύδει οικτρά. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Σουηδίας που πριν από μερικούς μήνες κατάργησε άρων άρων τα vouchers και έθεσε και πάλι τα ιδιωτικά σχολεία υπό δημόσιο έλεγχο λόγω κακών εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων. Το πιο συγκλονιστικό όμως παράδειγμα είναι η περίπτωση της Φιλανδίας που θα αναλυθεί παρακάτω.
Στο πρόσφατο συνέδριο του ΣΙΕΙΕ (αλλά και στην αρθρογραφία που φιλοξενείται στην ιστοσελίδα του) δίνεται έμφαση στην επιχειρηματική πλευρά της εκπαίδευσης και εντέχνως διαστρεβλώνεται η πραγματικότητα. Οι μαζικές, ανεξέλεγκτες και αναιτιολόγητες απολύσεις βαφτίζονται «αξιολόγηση», η απόσπαση χρημάτων από την δημόσια εκπαίδευση για να επωφεληθούν ορισμένοι ιδιώτες βαφτίζεται «ανταγωνιστικότητα» και η εισαγωγή της διαφθοράς (όπως αποδείχθηκε από την εφαρμογή του θεσμού σε πολλές χώρες) μέσω των vouchers βαφτίζεται «ορθολογική κατανομή πόρων» .
Όμως η μεγαλύτερη διαστρέβλωση που οι επιχειρηματίες της εκπαίδευσης επιχειρούν να κάνουν έγκειται στην ερμηνεία των ευρημάτων της έκθεσης του ΟΟΣΑ για την εκπαίδευση. Η διαστρέβλωση εμφανίζεται σε δύο σημαντικά σημεία:
Οι ιδιοκτήτες ιδιωτικών σχολείων ισχυρίζονται ότι σε γενικές γραμμές, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, οι μαθητές των ιδιωτικών σχολείων έχουν καλύτερα αποτελέσματα από τους μαθητές των δημόσιων. Αποκρύπτουν όμως έντεχνα αυτό που η ίδια η έκθεση αναφέρει, ότι οι κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες (π.χ. υψηλότερο μορφωτικό-βιοτικό επίπεδο των γονέων), παίζουν καθοριστικό ρόλο στα αποτελέσματα.
Ακόμη πιο έντονη είναι η διαστρέβλωση σχετικά με την εμπλοκή της ιδιωτικής πρωτοβουλίας στο χώρο της εκπαίδευσης. Οι του ΣΙΕΙΕ ισχυρίζονται ότι η δημόσια εκπαίδευση σταδιακά πρέπει να περάσει υπό ιδιωτικό έλεγχο. Ωστόσο, η πραγματικότητα τόσο της έκθεσης του ΟΟΣΑ όσο και πρόσφατων εξελίξεων στο διεθνή χώρο, τους διαψεύδει οικτρά. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Σουηδίας που πριν από μερικούς μήνες κατάργησε άρων άρων τα vouchers και έθεσε και πάλι τα ιδιωτικά σχολεία υπό δημόσιο έλεγχο λόγω κακών εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων. Το πιο συγκλονιστικό όμως παράδειγμα είναι η περίπτωση της Φιλανδίας που θα αναλυθεί παρακάτω.
ΤΟ ΦΙΛΑΝΔΙΚΟ ΘΑΥΜΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: ΥΠΟ ΑΥΣΤΗΡΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ ΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ
Επειδή οι σχολάρχες χρησιμοποιούν την έκθεση του ΟΟΣΑ ως Ευαγγέλιο (πιθανότητα επειδή έχουν αδυναμία ερμηνείας της), τους υπενθυμίζουμε το εξής. Ότι η υπ αριθμό ένα χώρα σε εκπαιδευτικά αποτελέσματα, η Φιλανδία, έχει σχεδόν κατά αποκλειστικότητα ποιοτικό, δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα. Το εκπαιδευτικό αγαθό στην Φιλανδία δεν είναι αγοραίο προϊόν, θεωρείται αδιανόητο να τεθεί υπό αξιολόγηση αγοραίου τύπου και παρέχεται με ανθρώπινους και κοινωνικούς όρους και όχι σε περιβάλλον αγοράς. Τα σχολεία είναι αρμονικοί οργανισμοί και όχι πεδίο διώξεων εκπαιδευτικών από εκδικητικούς εργοδότες. Η Παιδεία στην Φιλανδία είναι προϊόν διαλόγου και διαβούλευσης ανάμεσα στους κοινωνικούς φορείς με τη συναίνεση της κοινωνίας και όχι προϊόν επιβολής του δικαίου του ισχυρού μιας μικρής συντεχνιακής ομάδας που κερδίζει εκατομμύρια ευρώ από την εκπαιδευτική δραστηριότητα εις βάρος ολόκληρης της κοινωνίας.
Για μια εξαιρετική ανάλυση του Φιλανδικού σχολείου και του εκπαιδευτικού συστήματος της χώρας διαβάστε το ακόλουθο άρθρο.
Για μια εξαιρετική ανάλυση του Φιλανδικού σχολείου και του εκπαιδευτικού συστήματος της χώρας διαβάστε το ακόλουθο άρθρο.